Friday 27 October 2017

ఎప్పుడు గాని రాడో యెంతదడవాయ కాలి - చప్పుడాలకించి మతి జల్లురనెనమ్మా - అన్నమయ్య కీర్తన



ఈ వారం అన్నమయ్య కీర్తన.
ఎప్పుడు గాని రాడో యెంతదడవాయ కాలి -
చప్పుడాలకించి మతి జల్లురనెనమ్మా
ఇద్దరమదరిపాటు యేకాంతాన నాడుకొన్న -
సుద్దులు దలచిమేను చురుకనెనమ్మా
పెద్దగా కస్తూరిబొట్టు పెట్టిననాతడు గోర
తిద్దుట దలచి మేను దిగులనెనమ్మా
పాయక యాతడూ నేనుఁ బవ్వళించే యింటివంకఁ
బోయి పోయి కడుఁ జిన్నబోతి నోయమ్మా
తోయపు గుబ్బల చన్నుదోయి మీద వాడొత్తిన
పాయపుఁ జంద్రుల జూచి భ్రమసితినమ్మా
కూడిన సౌఖ్యములందు కొదలేని వాని నా -
వేడుక మతిఁ దలచి వెరగాయ నమ్మా
యీడులేని తిరువేంకటేశుడిదె నాతోడో
నాడినట్టే నాచిత్తమలరించే నమ్మా
భావం :
అలెమేలుమంగమ్మ తన స్వామికోసం ఎదురుచూస్తూ గడపిన మధురక్షణాలను తలచుకుంటూ వ్యక్తపరచిన భావాలను ఈ కీర్తనలో అన్నమయ్య ఎంత బాగా పొందుపరచాడో చూడండి.
ఇంత తడవయినా స్వామి ఇంకా రాడేలనమ్మా ! పాదాల సవ్వడి వినిపించినట్లు మది ఝల్లుమనెనమ్మా. ఏకాంతాన ఇరువరము గడపిన మధుర క్షణాలను తలచి నా మేను జలదరించెనమ్మా. పెద్ద కస్తూరి తిలకము దిద్దుకున్న అతడు గోరుతో నా మోమున తిలకము దిద్దిన క్షణాలు మదిలో మెదిలెనమ్మా. ఇద్దరమూ శయనించే శయనాగారమునకు ఆతడు ఒక్కడే పోవగా చిన్నబోతినమ్మా..నా గుబ్బలమీద తానొత్తిన గుర్తులను చూచి భ్రమసితినమ్మా. స్వామితో కూడిన సౌఖ్యములను మరీమరీ తలచి నా తనువు పులకరించెనమ్మా. సరిలేని శ్రీ వేంకటేశుడు నాతో ఆడిన సరసాలను తలచి నా చిత్తము అలరించినమ్మా.
- పొన్నాడా లక్ష్మి

Saturday 14 October 2017

చాలు చాలు నీ హరియే మాకును – సకల క్రియలకు నాయకుడు. - అన్నమయ్య కీర్తన


ప. చాలు చాలు నీ హరియే మాకును – సకల క్రియలకు నాయకుడు.
నాలుక తుదనే యీత డుండగా - నలుగడ నెవ్వరి వెదకేము. ॥
౧. ఏలినవాడట లక్ష్మీ విభుడట – యేమిటను కొరత మాకికను
నాలో నున్నాడు బ్రహ్మతండ్రి యట – నా కాయుష్యము బాతా.
పాలజలధిపై దేవుని వారము – పాడి మాకు నిక నే మరుదు?
ఆలింపగ నేమింతటి వారము – అన్యుల కిక జెయి చాచేమా? ॥
౨. భూకాంతాపతి కింకరులము యీ - భూములన్నియును మా సొమ్మే
పైకొని చక్రాయుధుడే మా దాపు – భయములన్నిటా బాసితిమి,
ఈకడ నచ్యుతు మరగు చొచ్చితిమి – యెన్నటికిని నాసము లేదు.
ఏ కొరతని యిక నాసపడుచు – నే మెవ్వరికి నోళ్ళు దెరచెదము. ॥
౩. శ్రీ వైకుంఠుని దాసులమట యర – చేతిది మోక్షము మా కిదివో
పావన గంగా జనకుని బంట్లము – పాపము లన్నిట బాసితిమి.
శ్రీ వేంకటపతి వరము లియ్యగా - జిక్కిన వెలుతులు మాకేవి?
యీ వైభవముల దనిసిన మాకును – యితరుల దగిలెడి దికనేది? ॥
భావమః ఇదే మాకు చాలు. ఇంత కంటె మాకేమియు వలదు. శ్రీ హరియే మాకు అన్నిటా నాయకుదు. ఇతడు మా నాలుక చివరనే ఉన్నాడు. ఇంక మేము నలువంకల వేరొకరి కోసమై వెదకవలసిన అవసరమే లేదు.
ఈతడు సిరిసంపదలకు నిలయమైన శ్రీ మహాలక్ష్మికే మగడు. ఇంక మాకెందైన కొరత కలదా? ఈ చరాచర సృష్తి కర్త అయిన బ్రహ్మను కన్న తండ్రి నాలోనే ఉన్నాదు. ఇక నా కాయువునకు కొదువా? పాలకడలిపై పవళించు దేవుని వారము. ఇక మాకు పాడి కెమి లోటు? పరికించి చూడగా ఆ పరమాత్ముని కృపచె మే మింతటి వారమైతిమి ఇక ఇతరుల చెంత చేయి చాపుదుమా?
మేము భూదేవి భర్త అయిన శ్రీ హరికి దాసులము. ఈ భూములన్నీ మా సొత్తే. చక్రాయుధుడై శ్రీ హరి మా చెంత నుండగా మా భయములన్ని తొలగిపోయినవి. మేము అచ్యుతుని శరణు జొచ్చితిమి. మా కెన్నటికి నాశము లేదు. ఇంక మాకేమి కొరత కలదని ఇతరుల ముందు నోరు తెరిచి యాచించెదము?
మేము శ్రీ వైకుంఠుని దాసులము. మాకు మోక్ష మరచెతనే ఉన్నది. పాపనాశిని అయిన పవిత్ర గంగానదికి తండ్రియైన హరికి సేవకులము మేము. అన్ని పాపముల నుండి విముక్తి పొందితిమి. శ్రీ వేంకతటేశ్వరుడే మాకు వరములిచ్చు దేవత. మాకిక వెలితి యేది? ఇన్ని వైభవములతో త్రుప్తి నొందిన మాకు ఇతరుల వెంతబడి దేబిరించవలసిన ఆవశ్యకత యేమున్నది?
ఆన్నింటా ఆ పరమాత్ముదు అండగా ఉండగా ఇతర చింతలు మనకేలా అని అన్నమయ్య ఈ కీర్తనలొ మనకి వివరించాడు.

Friday 13 October 2017

పొలితి జవ్వనమున బూవక పూచె - యెలమి నిందుకు మనమేమి సేసేదే - అన్నమయ్య కీర్తన

పొలితి జవ్వనమున బూవక పూచె
                    
యెలమి నిందుకు మనమేమి సేసేదే





సతి చింతాలతలలో సంపెగపూవులు పూచె
మతివిరహపు మేన మల్లెలు పూచె
అతనునితలపోత నడవిజాజులు పూచె
హితవు తెలియ దిక నేమి సేసేదే






తొయ్యలిచెమటనీట దొంతిదామెరలు పూచె
కొయ్యచూపు గోపముల గుంకుమ పూచె
కయ్యపు వలపుల జీకటిమాకులు పూచె
నియ్యెడ జెలియభావ మేమి సేసేదే






మగువరతులలోన మంకెన పువ్వులు పూచె
మోగి గొనగోళ్ళనే మొగలి పూచె
పొగరు శ్రీవేంకటేశుపొందుల గప్రము పూచె
ఇగురు బోండ్ల మిక నేమి సేసేదే

భావం :


మొగ్గదశనుండి పూవుగా ఇప్పుడే వికసించినట్లు బాల్య ప్రాయంనుండి యౌవనంలోకి అడుగిడిన పదహారేళ్ళ పడతి ఆనందించేందుకు మనము చేయగలిగినదేముందే? అని ఒకరినొకరు ప్రశ్నించుకుంటున్నారు.

పురుషోత్తముని సతీమణియైన ఈమె మదిలో ఆయన గూర్చి అల్లుకుపోతున్న ఆలోచనలు (చింతాలతలు కదా!) సంపంగిపువ్వుల్లా పూచాయట. ఇక్కడ సంపంగి పూవులనెందుకు ఉపమానంగా వాడారో గమనించాలి. సంపంగి మొగ్గలు విచ్చుకుని పరిమళాన్ని వెదజల్లేది సాయంత్రం సమయాల్లోనే. నిత్యం అతని తలపుల్లోనే తేలియాడుతూ ఉన్నా మలిసంజవేళే కదా ఉద్రేకమైన వలపు భావనలు కలిగేది? అందుకే సంపంగి పూవుల్లా పూచాయట ఆమె మదిలోని తలపులు. ఇంకాస్త సమయం గడిచింది. ఆమె విరహం మల్లెపూవులా పూచిందట. మల్లెలెందుకంటారా? మల్లెల సువాసన మత్తెక్కిస్తుంది; పడతి విరహస్థితి కూడా అదే కదా? మరింత సమయం గడిచింది. సరసుడు సరసన లేడు; అతని తలచుకుంటూ ఇంకా రాలేదేమని విచారపడుతూ నిట్టూరుస్తుంది. నిట్టూర్పుల తీవ్రత మామూలు జాజుల్లా కాకుండా అడవిజాజులంత హెచ్చుగా ఉందట. "ఈమెకొచ్చిన కష్టాలు సుఖాలవ్వడానికి మనమేమి చెయ్యగలమే?" అని చెలికత్తెల భావన.

రెండో ఝామైంది; స్వామి రాలేదు. విరహం ఝాము ఝాముకీ హెచ్చింది. తాపాన మరిగిన ఆమె మేను ముచ్చెమటల ఏరయ్యింది. సొగసులు నీట మెరిసే తామరల్లా పూచాయి. దొంతితామరలట! అప్పుడొచ్చాడా కమలనాథుడు. తొలిఝామో నాయకుడింటికి వచ్చుంటే పాదప్రక్షాళనకు నీళ్ళిచ్చి, చిరునవ్వుల పూవులు గుప్పించి ఆహ్వానించుండేది. ఇలా రెండోఝాము సమయానికొస్తే ఏం చేస్తుంది నాయిక? అదే.. అదే.. నిప్పులుకక్కేంతలా కోపంగా కోయ్యచూపులు చూసిందట. అప్పుడు ఆమె ముఖమూ, కళ్ళూ కుంకుమపువ్వులు పూచినట్టు ఎరుపెక్కాయట. కోపం ఎదిగితే ఏమవుతుంది? గొడవవుతుంది. సిరి హరితో కయ్యానికి దిగి అలిగింది! ఆమె నవ్వులు లేని రేయి మరింత నల్లబడిందట. కడిమి పూచినంత మనోహరంగా ఆమె అలకలు పూచాయి. చీకటిమాకులు పూచాయని, ప్రేమ నిండిన అలక కూడా చక్కనిదేనని చెప్తున్నారు. అందగత్తె కళనున్నా అందమే కదా! "స్వామి ఇంటికొచ్చేంతవరకేమో రాలేదే అని బెంగపెట్టుకుంది వచ్చాకేమో దెబ్బలాడుతుంది. సత్యభామ ప్రవర్తన మనకర్థం కాదే!" అని నొచ్చుకుంటున్నారు చెలికత్తెలు.

తలపోతా, నిట్టూర్పూ, విరహం, కోపం, కయ్యం, అలక - ఇదీ వరుసఅలక తరువాత ప్రణయం బహు తీయనిది. చురకలూ చెణుకులతో మొదలై గారాలతో సరాగాలలోకి దారితీస్తుంది. గమ్యం వారి కలయిక - వలపుల శిఖరాలు చేరిన సొగసరి ఎర్రని కోమలమైన మంకెనలా వికసించింది. రతికేళి వేళ స్వామి మునిగోళ్ళు ఆమె కోమల దేహం పై ఏర్పరచిన జాబిలిబుడుగులు మొగలి రేకుల్లా పరిమళించాయి. శ్రీవేంకటేశుని మనసు దోచిన దొరసానినని గర్వించే పడతి పొగరంతా పరవశించి పవళించిన వేళ కర్పూరంలా పూచి గాలిలో కరిగిపోయింది అని చెలికత్తెలు "కన్నెపిల్లలం మనకేం తెలుసే వారి వలపులు!" అంటూ ముసిముసిగా నవ్వుకుంటున్నారు.

భావం : Courtesy శ్రీ అవినేని భాస్కర్